Zonder het mooie Sinterklaasfeest ter discussie te stellen, en ver weg van agitatie en straattumult, hier iets om uit te leggen wat er tegen het zwart van Piet zou kunnen zijn.
Zoals je vaak hoort, hebben kinderen geen probleem met een ander kleurtje voor Piet. Zij zullen dus ook niet veel moeite hebben me een witte Piet. Nee, het zijn eerder de volwassenen die aan de traditie van het zwart willen vasthouden.
Dat is opvallend, want toen de traditie van één Piet vervaagde en er meer Pieten tegelijk bij de Sint verschenen, gaf dat veel minder weerstand. Ook is de traditie van een Sint die kinderen dreigt met de roe en meenemen in de zak vrij geruisloos losgelaten. Maar nu het om de kleur gaat, ligt het anders. Daar zullen de komst van migranten en onzekerheden door de globalisering niet vreemd aan zijn.
Het vraagt dus een extra inspanning om te willen begrijpen wat er dan toch zo tegen dat zwart van Piet is. De meeste Nederlanders zijn aardige mensen die niets kwaads bedoelen met het zwart van Piet en het wit van Sint. En ze willen ook helemaal niet een bovenliggende partij zijn.
Maar als ze een witte huid hebben, kunnen ze in de ogen van mensen met een andere huidskleur wel de bovenliggende partij zijn. Naar die mensen is door witte Nederlanders met respect te luisteren om te begrijpen hoe onderliggende partijen zich voelen.
Het is immers bekend dat de bovenliggende partij daar vaak niet zo veel van weet. De onderliggende partij moet uit noodzaak weten wat er in de andere partij omgaat. De bovenliggende partij heeft die noodzaak veel minder. Dat is het verschil.
Daardoor onderschatten veel witte Nederlanders, goedwillend als ze zijn, toch de schade die het zwart van Piet kan veroorzaken.
Die schade ontstaat als kinderen kijken naar een ondergeschikte, lopende bediende die zwart is en een baas met een hoge muts bovenop een paard die wit is.
Van dat beeld leren kinderen dat zwart zijn minderwaardig is en wit zijn meerderwaardig is. Dat ongelukkige onderscheid nemen ze mee in hun leven.
De veronderstelling dat kleine kinderen het ongelukkige beeld niet oppikken komt voort uit een onderschatting van ons onbewuste. Maar er zet zich juist heel veel vastzet in het onbewuste van kleine kinderen.
Die vroege vastzettingen bepalen voor een groot deel wat we later waarnemen en welke uitleg we daaraan geven. De wetenschap wijst nadrukkelijk op die overheersende rol van ons onbewuste.
Misschien geldt de sluipende pijn niet voor iedereen met een donkere huidskleur maar wel voor velen van hen. Waarom zouden we hun pijn niet willen voorkomen door Piet heel eenvoudig dezelfde huidskleur als Sint te geven?
Comments