Als hogere dijken ons niet meer beschermen tegen het stijgende water moeten we ergens anders heen, schreven zes wetenschappers van de Universiteit Utrecht in december 2018.
Maar waar we heen moeten, zeiden zij er niet bij. Toch zijn de opties daarvoor al een paar decennia geleden uitgewerkt. Die kwamen naar voren in samenwerkingsprojecten van Europese onderzoeksinstituten gefinancieerd door de Europese Commissie in Brussel en door Nederlandse ministeries.
De belangrijkste optie was het geleidelijk vertrekken uit de lage helft van Nederland, door nieuwbouw in de Randstad af te remmen en veel werkgelegenheid elders te creëren, met name voor hogergeschoolden. Voor de uitvoering daarvan zijn adviezen van wateringenieurs niet voldoende, evenmin als van stedelijke en provinciale beleidsmedewerkers. Daar is landelijk, multisdisciplinair beleid voor nodig.
Maar het zal om meer gaan dan langzaam opschuiven naar de hogere helft van ons land. We wonen niet alleen in Nederland. we wonen ook in de Europese Unie. Burgers en bedrijven kunnen verhuizen naar aangrenzende landen. Het zal aan te bevelen worden onze kinderen en kleinkinderen Duits of Frans te laten leren. Of, heel iets anders, het Rotterdamse havenbedrijf zou van harte welkom zijn in het Franse Le Havre.
Deze en soortgelijke bevindingen zijn gerapporteerd aan de Europese Commissie en Nederlandse ministeries. Het voornaamste obstakel is dat alleen mensen op onderzoeksafdelingen de voorstellen lezen. De beleidsmakers zijn doorgaans te druk bezig met lopende kwesties. Een navrant voorbeeld daarvan kregen we van de hoge ambtenaar op een Nederlands ministerie die met ons had meegedacht over een toekomstscenario. Toen wij hem vroegen of hij de uitkomst aan zijn minister zou voorleggen, zei hij: “Oef, nee. Dat zou ik niet durven.”