De #MeToo beweging beleeft naar het schijnt een doorbraak. Maar hoe goed ook, we komen daarmee niet veel verder dan het niveau van symptoombestrijding. De ware bron van misstanden is angst, bestendigd in een angstcultuur. Die bestaat niet alleen in hiërarchische organisaties, maar ook elders in de samenleving.
Het is logisch dat mannen als Marco Bossato en Marc Overmars vervolgd worden voor grensoverschrijdend gedrag. En er zullen nog wel meer aangiftes en vervolgingen komen. Maar het is voornamelijk symptoombestrijding.
De bron van het kwaad zit in de angstcultuur. Echt goed beleid richt zich op reduceren van angst voor andere mensen.
Angst voor anderen komt overigens meer voor dan alleen in hiërarchische organisaties. Denk aan angst om te verliezen in de sport, of in het concurrerende zakenleven. En denk aan de verlammende angst bij ambtenaren om fouten te maken.
In mijn eigen werkende leven, komend van de ietwat anarchistische Universiteit van Amsterdam, viel mij op hoeveel angst er aan de hiërarchische Vrije Universiteit bestond.
En hoeveel angst was er aan beide universiteiten niet voor tekort aan externe financiering, waarbij donororganisaties hun machtsspelletjes cultiveerden.
Of dichter bij huis - hoeveel angst is er niet in het familieleven, voor fysieke bazigheid van mannen en mentale agressie van vrouwen? Het is angst, bij zowel jongens als meisjes, voor zulke emotioneel onvolgroeide uitingen door grote mensen.
Het zet zich voort in het onderwijs, waar angst voor lage cijfers en ziitenblijven welig tiert.
Het is een angst die tot lang in de volwassenheid kan doorbestaan. Het levert een cultuur van angst, onderdrukking en bedreigen op.
Daar helpt symptoombestrijding, prima op zichzelf, niet veel aan. Met aan de schandpaal nagelen of inschakelen van politie en justitie zullen we de angstcultuur niet wezenlijk verminderen.
Er is bewustwording van oorzaken voor nodig, te beginnen bij kijken naar het leven van kinderen. Ouderlijk gedrag is heel moeilijk te veranderen, maar scholen kunnen beginnen met het afschaffen van de angst aanjagende cultuur van cijfers geven en zittenblijven.